Onder Callantsoog liggen de grootste duinmeren van Europa, 600 hectare met broedende aalscholvers, bloemrijke duinvalleien, vlinders, het is een trekplaats voor trek- en broedvogels. In deze oase met zeldzame dieren en planten kozen wij voor de langste wandelroute van 4,5 kilometer. Dit unieke duinlandschap met natte en droge valleien en ondiepe zoetwatermeren heeft natuurmonumenten toegankelijk en beleefbaar gemaakt. Dus een mooie gelegenheid om op de vrijdag voor Pasen de koude zeewind te trotseren en de ontluikende natuur vastteleggen. Boven op de duin is er een goed zicht op de Uitlandse polder met zijn bollenvelden.
Het Zwanenwater is ontstaan in de Middeleeuwen. Voor 1600 bestond de kop van Noord-Holland uit wadplaten en eilanden. Door de aanleg van dijken ontstond ten zuiden van het dorp Callantsoog een lange duinenrij door o.a. stuivend zand. In de loop der jaren ontstond hier een langgerekt duinmeer, het eerste en tweede Water. Zoute wind en stuivend zand zorgen voor sterk wisselende waterstanden. Een bijzonder parel in de duinen, waar in de luwte van de duinen en het drukke strand er rust heerst met weinig verstoringen, een paradijs voor de vogels en de bezoekers. De dynamiek van dit duinlandschap is ook mooi te zien aan het wisselende weer die dag met dreigende wolken en een heldere blauwe lucht.
De twee natuurlijke duinmeren van het Zwanenwater zijn een trekpleister voor vele vogels, ieder seizoen zijn er andere soorten. Deze vrijdag zagen wij vooral aalscholvers, futen, reigers, eenden en ganzen en natuurlijk de meeuwen die door de harde wind van zee over scheerden in een mooie vlucht. Er zijn meerdere observatieposten, waaronder “Het botenhuis”. In 2017 is de oude hut afgebroken en is er door vrijwilligers van Natuurmonumenten een nieuwe hut neergezet. Door het afkalven van de oever is de hut iets verhoogd, vanuit hier kun je de vogels op het water goed observeren. Op de video die ik op facebook heb gepost kun je het geluid van het water goed horen.
Op bepaalde plaatsen in deze bijzondere omgeving voel je de mystiek zoals op het linker plaatje. In 1941 werd een Engelse bommenwerper beschoten door een Duitse nachtjager. Het toestel explodeerde en brak in de lucht, de wrakstukken kwamen in het Zwanenmeer terecht. Vierbemanningsleden sneuvelden, het vijfde bemanningslid is tot de dag van vandaag vermist. Ter nagedachtenis werd door de Historische Vereniging Callantsoog een bankje geschonken.
Het dynamische duinlandschap staat constant onder invloed van de westenwind. Vanaf het strand zien wij in de duinen hoofdzakelijk het helmgras. Hier landinwaarts zien wij allerlei grassen, planten en korstmossen. Maar ook vlierstruiken, meidoorns. In de duinvalleien komen bijzondere plantensoorten voor zoals panassia en orchideeën. Langs de oevers van beide meren groeit riet waar volgens de informatieborden de rietzanger en de kleine karekiet zich thuis voelen. We hebben ze in dit vroege voorjaar niet gezien maar het geluid van de vele vogels gaf een bijzonder geluid met het beukende water op de achtergrond. Wat ons opviel was de donkere kleur van de kraaiheide. In mei bloeit deze heide met kleine rode bloemetjes. In augustus heerst hier in de valleien de paarse kleur van de dop- en struikheide. In mei en juni kleuren de bloeiende orchideeën de hooilandjes paars. Dan is ook de blauwborst te bewonderen, die in de wilgenstruiken zingt. Ik heb nog niet het genoegen gehad om dit opvallend gekleurde vogeltje te zien. We moeten maar eens terug in deze periode, het was nu aan de vroege kant. Nu maar een foto van deze kleine zanger gemaakt van de folder (KOMT DAT ZIEN natuur in topvorm) van Natuurmonumenten.
Bedankt voor het informatieve en gezellige verslag!